รูปจาก www.theblaze.com
ผมมีคำถามครับ
“ใครเป็นแฟนคนแรกของอดัม?”
เข้าใจถูกแล้วครับ อดัม (Adam) คนที่พระเจ้าสร้างขึ้นมาตามตำนานในคัมภีร์ไบเบิลนั่นแหละ หาใช่ดาราหรือนักฟุตบอลที่ชื่ออดัมไม่ ซึ่งผมเชื่อว่าคนมากกว่าครึ่งที่ได้อ่านคำถามนี้น่าจะตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า “อีฟ” (Eve) หญิงสาวที่พระเจ้าสร้างขึ้นมาให้คู่กับอดัม เพื่อเป็นชายหญิงคู่แรกของโลกที่จะให้กำเนิดมวลมนุษยชาติ
ไม่แปลกครับ เพราะก่อนหน้านี้ผมเองก็มีคำตอบนั้นเพียงคำตอบเดียวในหัว แต่ทว่า “อีฟ” เป็นคำตอบที่ผิดถนัด
หลังจากได้รับการบ้านในวิชาเขียนเรียงความภาษาอังกฤษ ซึ่งผมต้องเขียนเรื่องเกี่ยวกับเรื่องตำนานของฝรั่งต่างๆ นี้ ผลพลอยได้คือทำให้ผมรู้จักกับเธอ หญิงสาวที่มีนามว่า “ลิลิธ” (Lilith)
“ลิลิธ” คือภรรยาคนแรกของอดัม ก่อนหน้าที่อีฟจะถือกำเนิดขึ้น พระเจ้าสร้างลิลิธและอดัมขึ้นมาพร้อมๆ กันจากเศษฝุ่นดินเพื่อให้ดำรงอยู่คู่กันไป แต่อยู่ไปอยู่มาก็มีเหตุให้ทั้งสองต้องแยกจากกัน ซึ่งในจุดนี้มีการคาดเดาจากหลากหลายตำนานและลัทธิที่แตกต่างกันไป
บางตำนานระบุว่าลิลิธได้กระทำบางสิ่งที่ชั่วร้ายจนโดนพระเจ้าลงโทษด้วยการไล่ออกจากสวนอีเด็น บ้างก็ว่าเธอได้เอ่ยนามต้องห้ามของพระผู้เป็นเจ้า แล้วอยู่ๆ ก็อันตรธานหายไปทันที แต่มีอยู่แนวคิดหนึ่งที่ผมคิดว่าน่าสนใจมากคือความเชื่อที่ว่า อดัมนั้นยืนกรานให้ขณะที่กำลังร่วมรักกันนั้น ลิลิธจะต้องอยู่เบื้องล่างเขาเสมอ โดยอดัมอ้างว่าเพื่อเป็นการแสดงถึงอำนาจความเป็นผู้นำของครอบครัว
แต่ลิลิธผู้ถือกำเนิดมาด้วยกระบวนการและช่วงเวลาเดียวกับอดัมกลับยึดมั่นในความเท่าเทียมระหว่างเธอและเขา เธอปฏิเสธหัวชนฝา ความขัดแย้งและการถกเถียงเริ่มขึ้นและลุกลามใหญ่โตไปเรื่อยๆ จนลิลิธตัดสินใจหันหลังเดินหนีออกจากสวนอีเด็นไปโดยไม่แยแสฝ่ายชาย
ลิลิธจึงอาจเป็นตัวละครที่สะท้อนภาพของผู้หญิงที่เข้มแข็ง ยึดมั่นในความเท่าเทียมระหว่างหญิงและชาย อีกทั้งยังไม่ง้อผู้ชายอีกด้วย ในจุดนี้ผมคิดว่าคล้ายแนวคิดหลักของลัทธิสตรีนิยมมากๆ ประมาณว่าหากไม่ใช่ ก็ใกล้เคียง
หลังจากนั้น พระเจ้าจึงสร้างอีฟขึ้นจากกระดูกซี่โครงของอดัม ซึ่งในส่วนนี้แตกต่างจากลิลิธที่เกิดมาพร้อมกับอดัม คล้ายจะบอกเป็นนัยว่าอีฟเป็นเพียงส่วนหนึ่งของอดัม ต้องพึ่งพาอดัมอยู่วันยังค่ำ ปัญหาเรื่องการเรียกร้องความเท่าเทียมจะได้ไม่เกิดขึ้นอีก เพราะอย่างไรอดัมต้องเหนือกว่า
อีฟจึงสะท้อนตัวตนของหญิงสาวตามอุดมคติของสังคมโดยทั่วไป นุ่มนวล บอบบาง และอยู่ภายใต้อำนาจของฝ่ายชาย ที่น่าสนใจคือตัวตนเธอดำรงอยู่เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ทั้งในตำนาน คัมภีร์ นิยายต่างๆ อีฟจะปรากฏกายเคียงข้างอดัมอยู่เสมอ
ผิดกับลิลิธ ซึ่งนอกจากจะหายไปจากสวนอีเด็นแล้ว เรื่องราวของเธอยังหายไปจากตำนานอีกด้วย โดยบางแหล่งข้อมูลก็บอกว่าเรื่องราวที่ว่าลิลิธเป็นผู้หญิงคนแรกของโลกนั้นเพิ่งจะถูกเปิดเผยเมื่อไม่กี่สิบปีมานี้เอง
สิ่งเหล่านี้จึงดลใจให้ผมคิดไปว่าการที่อีฟ ซึ่งเปรียบเหมือนตัวแทนของสตรีประเภทที่สังคมคาดหวัง เชิดหน้าชูตาอยู่ในสังคมผ่านเรื่องราวของตำนานมาเป็นระยะเวลายาวนานจนถึงปัจจุบัน แต่ลิลิธซึ่งเป็นตัวแทนของความเท่าเทียมระหว่างหญิงชายนั้นกลับหายตัวไปจากหน้าตำนานอย่างไร้ร่องรอย ยิ่งตอกย้ำค่านิยมที่ว่าสังคมกระแสหลักพร้อมจะส่งเสริมให้ “อดัม” อยู่เหนือคู่ครองของตนเสมอ
แม้ลักษณะทางกายภาพของเพศหญิงจะเป็นตัวกำหนดให้ผู้หญิงต้องอ่อนแอกว่าผู้ชาย จนส่งผลไปถึงเรื่องบทบาทหน้าที่ในสังคมดังเช่นที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้ ไม่ว่าจะศิลปิน นักกีฬา เชฟ วิศวกร หรือนักการเมืองที่โดดเด่น มักจะเป็นเพศชายเสียส่วนใหญ่ แต่ผมก็แอบเชื่อในความเท่าเทียมกันของศักยภาพระหว่างหญิงชายอยู่ลึกๆ บางทีเห็นผู้หญิงเล่นกีฬาเก่ง ก็ดูเท่ห์และมีเสน่ห์ไม่แพ้ผู้ชายเหมือนกัน
จึงเป็นเรื่องน่าเสียดายที่สาวมั่นผู้ไม่ยอมอยู่ใต้อาณัติของฝ่ายชายอย่างลิลิธ กลับไม่ค่อยมีใครรับรู้ถึงตัวตนของเธอเท่าไร ซึ่งเท่าที่ค้นข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตก็มีเพียงผิวๆ เท่านั้น
แต่ระหว่างที่ผมสืบเสาะข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตอยู่นั้น ค้นไปค้นมา ผมกลับเจอข้อมูลที่แปลกประหลาดอย่างไม่น่าเชื่อ ชื่อของลิลิธได้ปรากฏอยู่ในตำนานโบราณของไทยด้วย มันเป็นไปได้อย่างไรกัน
ตำนานมหัศจรรย์นั้นมีชื่อว่า...
ลิลิธพระลอ
เว็บแม่งสะกดผิด!!