วจี ปัญญาใส รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ ให้ความเห็นว่า เพศศึกษาเป็นเรื่องจำเป็นที่เยาวชนต้องเรียนรู้ เนื่องจากหลายอย่างเปลี่ยนไป เช่น วัฒนธรรมของต่างชาติเข้ามามากขึ้น และเด็กก็สนใจที่จะรู้เรื่องเพศศึกษา ดังนั้นถ้าจะสอนให้รู้ ก็ต้องมีหลักการทางวิชาการให้รู้ด้วย โดยมีครูคอยให้ความรู้เพิ่มเติม เพราะจะดีกว่าให้เด็กรู้ไปผิดๆ   

รองฯ วจี กล่าวถึงการนำเพศศึกษาเข้าบรรจุในหลักสูตรสถานศึกษาว่า น่าจะทำให้เกิดความยั่งยืนได้ โดยที่การทำเป็นวิชา ครูจะตั้งใจสอนอย่างจริงจัง มีการใช้แผนการสอนที่ชัดเจน เด็กจะตั้งใจเรียน มีผลต่อการตัดเกรด ซึ่งความยั่งยืนก็น่าจะเกิด และทางโรงเรียนฯ ก็ได้ทำความเข้าใจกับครูทั้งโรงเรียน มีการคุยกับผู้ปกครอง ซึ่งทุกคนเห็นความจำเป็นเหมือนกันหมด “เพศศึกษา ควรบรรจุเข้าหลักสูตรทุกระดับ ตั้งแต่ชั้นอนุบาล – มหาวิทยาลัย ซึ่งควรสอนตั้งแต่อนุบาล ให้เด็กรู้ถึงการเปลี่ยนแปลง เช่น รู้ว่าทำไมเพื่อนถึงมีอารมณ์เช่นนั้น รู้เท่าทันเพื่อจะได้ปรับตัว และสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีได้” วจีบอก รองผู้อำนวยการฯ ยังกล่าวถึงความคาดหวังต่อการเรียนการสอนเพศศึกษาว่า เพื่อให้เด็กมีความรู้ในเรื่องเพศศึกษาอย่างรอบด้าน เช่น ม.๑ ก็สอนเรื่องการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ให้เท่าทันอารมณ์ ความเปลี่ยนแปลงของตัวเอง มีสัมพันธภาพ ปรับตัวให้เหมาะสม และอยู่ในสังคมได้ เป็นต้น ทั้งนี้ รองผู้อำนวยการฯ ยังบอกอีกว่า บทบาทของครูผู้สอนนั้น ต้องจัดกิจกรรมให้เด็กได้ค้นคว้าความรู้ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และสรุปด้วยตัวเอง โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ซึ่งครูต้องเอื้ออำนวยให้การเรียนการสอนเช่นนี้เกิดขึ้น โดยที่ครูถอยออกมาเป็นผู้เติมเต็ม และเอื้ออำนวยการเรียนรู้ให้เกิดมากที่สุด

           เสนาะ เฟื่องอักษร ครูวิชาภาษาอังกฤษ ผู้ประสานงานโครงการฯ ของโรงเรียน เล่าว่า เริ่มแรก รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการวจี ปัญญาใส เข้ารับการอบรมทำความเข้าใจเรื่องเพศศึกษารอบด้านเพียงคนเดียว จากนั้นก็ให้ครูคนอื่นๆ นำแผนการเรียนรู้เพศศึกษาไปใช้สอน แต่ก็ประสบกับปัญหาว่า ครูไม่เข้าใจแผนการเรียนการสอนเพศศึกษา คลี่แผนออกมาไม่เป็น การสอนเพศศึกษาเลยทำได้ไม่เต็มที่

          “แต่ต่อมาพอครูแกนนำทั้ง ๑๑ คน ได้รับการอบรม เลยได้แนวทางมาสอน เราไปอบรมนั้นคือ เราจะได้รับมอบหมายในแต่ละเรื่องต่างกัน ซึ่งเราจะต้องคลี่แผน และได้สอนจริงๆ ซึ่งวิทยากรเขาจะแนะนำว่าเราต้องทำยังไง ทำให้เราเข้าใจ” เสนาะบอก

[ วราภรณ์

ขณะที่ วราภรณ์ สีนาค ครูวิทยาศาสตร์ เสริมว่า เมื่อก่อนที่บอกว่าให้ไปสอนเพศศึกษา ก็ยังนึกกระบวนการไม่ออกว่าจะสอนอย่างไร จะไปเริ่มคุยกับเด็กตอนไหน ซึ่งถึงแม้จะมีแผนการสอนมาให้ แต่พอไปเข้ารับการอบรมฯ ก็จะได้วิธีการมาสอนเด็ก สื่อสารกับเด็กได้ง่ายขึ้น             “เราเคยมีความคิดว่าเรื่องนี้น่าจะเป็นครูสุขศึกษา ครูวิทยาศาสตร์ แล้วเราเป็นครูภาษาอังกฤษ  พอไปฟังรายละเอียดแล้ว ก็เห็นว่าครูทุกวิชาสามารถสอนเพศศึกษาได้” ครูภาษาอังกฤษบอก           เมื่อถามถึงการเรียนการสอนเพศศึกษาว่า ครูทั้ง ๒ หวังเห็นอะไรจากการสอนของพวกเขา ครูวิทยาศาสตร์ ตอบว่า เขาหวังให้เด็กคิด และตัดสินใจก่อนที่จะทำอะไรก็ตาม           ด้าน ผู้ประสานงานโครงการฯ กล่าวว่า เด็กน่าจะเอาส่วนที่ได้เรียนรู้ไปแนะนำคนอื่นได้ เพราะว่าเวลาเด็กมีปัญหาก็จะคุยกับเพื่อนก่อน หรืออย่างเพศศึกษา ถ้าครูสอนไปอย่างถูกต้อง และเด็กมีแนวคิดในการตัดสินใจแก้ปัญหาแล้ว เขาน่าจะดูแลตัวเอง และช่วยเหลือคนอื่นได้            แม้การสอนเพศศึกษาในโรงเรียนน้ำปาดฯ จะเริ่มต้นอย่างจริงจัง แต่การสอนก็ยังประสบปัญหาอยู่บ้าง เช่น เรื่องของระยะเวลา อย่างที่เสนาะเล่าว่า แม้เขาจะได้รับคำแนะนำตั้งแต่แรกแล้วว่าไม่ต้องกังวลกับเวลามากนัก แต่บางแผนการเรียนรู้ต้องใช้เวลาค่อนข้างมาก เขาจึงกังวลใจว่า หากรีบถามคำถาม อาจจะไม่ทำให้เด็กเกิดทักษะการคิดด้วยตัวเองนัก

           “แรกๆ ก็ต้องปรับตัว” เสนาะบอกและว่า ต้องดูสภาพของชั้นเรียนด้วย อย่างเด็กบางห้อง ถ้าครูอธิบาย เขาก็จะฟัง แต่บางห้อง ที่เขาคุยกันค่อนข้างมาก เวลาสรุปก็จะต้องใช้เวลามากหน่อย

          วราภรณ์ ตั้งข้อสังเกตว่า เพศศึกษาเป็นเรื่องใกล้ตัว เวลาที่เด็กแสดงความคิดเห็น เขาสามารถพูดออกมาได้เรื่อยๆ เพราะเด็กคิดอย่างไรก็พูดออกมาอย่างนั้น เขาก็แสดงออกได้อย่างเต็มที่ ขณะที่วิชาของเขาเอง อย่างเช่น ชีววิทยา ซึ่งเป็นวิชาหลัก เวลาที่เขาถามคำถามเด็กไป ห้องเรียนก็อาจจะเงียบ หรือการตอบโต้ก็อาจจะน้อยกว่านี้

          “แรกๆ เด็กเขาก็จะสงสัยว่าพูดแบบนี้ได้แล้วเหรอ เหมือนแหย่เราทีละหน่อย ว่าถ้าพูดแบบนี้แล้วครูจะว่ายังไง พอเราไม่ว่า เขาก็กล้าพูด กล้าแสดงความคิดเห็นออกมามากขึ้น เราจะบอกเขาว่าหนูตอบได้นะ บอกมาเลย ไม่มีผิดมีถูก ตอนแรกเขาจะเกร็ง กลัวว่าครูจะหักคะแนนความประพฤติมั้ย พอสอนไปได้สัก ๒ แผน เริ่มแย่งกันตอบ ปกติถ้าเป็นวิชาที่เราสอน ต้องเรียกแล้วเรียกอีก” เสนาะบอก

          อย่างไรก็ตาม เมื่อสอนเพศศึกษาให้กับนักเรียนแล้ว ครูทั้ง ๒ ก็เห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในตัวนักเรียนของเขาเช่นกัน

          เสนาะ เล่าว่า เด็กมีความเข้าใจเรื่องการดูแลตัวเอง มาถามเกี่ยวกับความรู้เรื่องเพศมากขึ้น

ส่วนวราภรณ์ กล่าวว่า เวลาที่เด็กตอบคำถาม คำตอบที่เขาตอบมา เหมือนผ่านกระบวนการคิด คือมีเหตุมีผลมากขึ้น และกล้าที่จะพูด            นอกจากสอนเพศศึกษาให้กับนักเรียนในโรงเรียนแล้ว โรงเรียนน้ำปาดฯ ยังชี้แจงให้กับผู้ปกครองเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องเพศศึกษาด้วย           ครูผู้ประสานงานฯ กล่าวว่า ในที่ประชุมของผู้ปกครอง ทางโรงเรียนก็แจ้งให้ทราบว่ากำลังสอนเพศศึกษาให้กับนักเรียน โดยชี้แจงให้ผู้ปกครองเข้าใจ ซึ่งก็ยังไม่มีเสียงต่อต้านเข้ามา           เสนาะบอกว่า แม้โครงสร้างการเรียนการสอนเพศศึกษาของโรงเรียน จะไม่สามารถจัดการเรียนการสอนพร้อมกันทั้งระดับ ม.ต้นและ ม.ปลายได้ แต่การสอนก็พยายามจะทำให้เกิดอย่างต่อเนื่อง ด้วยเขามั่นใจว่ามีทีมผู้สอนที่ค่อนข้างเข้มแข็ง            ทั้งนี้ เมื่อถามถึงทิศทางของเพศศึกษาในสังคมไทยว่าแต่ละคนคิดเห็นอย่างไร วราภรณ์ ให้ความเห็นว่า เพศศึกษาน่าจะได้รับการเห็นด้วยมากขึ้น จากการที่คนในสังคมได้รับข้อมูล เพราะที่เขาต่อต้าน เนื่องจากไม่ได้รับข้อมูลมากนัก อาจจะเห็นว่ามันคือเรื่องเพศก็ต่อต้านเลย ซึ่งการเรียนเพศศึกษาเป็นกิจกรรมที่ดี คือ เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มีคำถามที่ส่งเสริมการคิด ขณะที่ในวิชาอื่นอาจยังไม่ชัดเจนนัก           “เรื่องเพศ เป็นเรื่องของทัศนคติ ซึ่งต้องใช้เวลา แต่นานๆ เข้า คิดว่าเขาก็น่าจะเห็นความสำคัญ” เสนาะบอก

เสนาะ

ธัญรัตน์ ล้อสินคำ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ เล่าถึงการเรียนเพศศึกษาว่า เรียนครั้งแรกแล้วรู้สึกไม่อยากเรียน เหมือนว่าจะไม่สนุก อาจารย์ให้ทำอะไรก็ไม่รู้ พอเรียนได้ประมาณ ๓ คาบถึงรู้สึกสนุก

อรอุมา กันอินทร์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ เสริมว่า แรกๆ รู้สึกว่าก็เคยเรียนมาแล้ว เช่น เรื่องร่างกาย วิธีการทำความสะอาด หรือรู้ว่าคนเราโตมาได้อย่างไร ก็สงสัยว่าทำไมต้องมาเรียนอีก 

“คือตอน ม.ต้นก็เคยเรียน แต่ไม่เรียนเยอะขนาดนี้ บอกแค่ว่ามีประจำเดือนเมื่อไหร่ แต่ตอนนี้ครูสอน แล้วเราพูดได้ว่าเราคิดยังไง รู้สึกยังไง” อรอุมาบอก 

อนินทร์ อรอุมา และธัญรัตน์

เมื่อถามถึงความแตกต่างของการเรียนเพศศึกษากับวิชาอื่นๆ ธัญรัตน์ ให้ความเห็นว่า แตกต่างอย่างมาก เช่น วิชาภาษาอังกฤษ ที่สามารถเอาไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ก็จริง แต่เพศศึกษาเอามาใช้ได้ตลอด และเป็นเรื่องที่เกิดในชีวิตประจำวัน ทั้งยังทำให้กล้าพูดในสิ่งที่ไม่เคยพูด ได้แลกเปลี่ยนความคิด ความรู้สึก 

“น่าจะแตกต่าง เพราะถ้าเรารู้ไว้ ก็จะได้เอาไปใช้ในชีวิตประจำวัน” อนินทร์ นฤภัย นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ ประธานชมรม Young Counsellor บอกและว่า ความรู้ที่เขาได้รับจากการเรียนเพศศึกษา เช่น การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การนับระยะปลอดภัย หน้า ๗ หลัง ๗ เป็นต้น

อรอุมา กล่าวว่า ถ้าให้เขาเรียนเพศศึกษาทุกชั่วโมงยังได้เลย เพราะถ้าเป็นวิชาทั่วๆ ไป เขามักจะง่วงนอน แต่วิชานี้ไม่ง่วงเลย รู้สึกสนุก

“แถมอาจารย์ยังน่ารักทุกวันที่สอนเพศศึกษาด้วย” ธัญรัตน์ ให้ความเห็นและว่า การทำกิจกรรมแบ่งกลุ่มย่อยนั้นไม่น่าเบื่อ เพราะได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเพื่อนๆ ซึ่งทำให้เขาจำได้

อย่างไรก็ตาม ไม่เพียงพวกเขาทั้ง ๓ คนจะได้เรียนเพศศึกษาในห้องเรียนแล้ว พวกเขายังเป็นแกนนำเยาวชน ที่ตั้งชมรม Young Counsellorเพื่อจะให้คำปรึกษาเพื่อนๆ ในปัญหาต่างๆ โดยจะตั้งกล่องรับปรึกษาปัญหาเอาไว้ และหากใครไม่กล้าถามปัญหาตรงๆ ก็สามารถหย่อนคำถามไว้ได้ โดยคำถามเหล่านี้จะถูกตอบทุกๆ วันศุกร์หน้าเสาธง